Topografie:
Ten Zuidoosten van Australië in de Grote Oceaan liggen twee bergachtige eilanden die Nieuw-Zeeland vormen, het Noordereiland en het Zuidereiland genoemd. Deze eilanden worden gescheiden door de Straat Cook. Naast deze twee grote eilanden zijn er ook nog enkele kleinere eilandengroepen, zoals de Chatham Islands en de Auckland Islands.
De hoofdstad van Nieuw-Zeeland is Wellington, gelegen op het Noordereiland. Wellington is niet de allergrootste stad van Nieuw-Zeeland. Dat is de economische stad Auckland, ook gelegen op het Noordereiland. Enkele andere grote steden zijn Christchurch en Dunedin welke op het Zuidereiland liggen.
Op het Zuidereiland bevinden zich in de gehele lengte van het eiland over het midden de Nieuw-Zeelandse Alpen. In de winter valt hier vaak sneeuw en daarom zijn er ook meerdere skigebieden te vinden. Daartegenover staat het subtropisch klimaat in het noorden van het Noordereiland. Hier bevinden zich veel kiwiplantages.
Nieuw-Zeeland heeft een oppervlakte van 270.000 km². Nederland heeft een oppervlakte van ongeveer 41.500 km². Dat betekent dus dat Nieuw-Zeeland ruim 6,5 keer zo groot is als Nederland. De Nieuw-Zeelandse bevolking bestaat uit 4,2 miljoen inwoners en Nederland uit 16,7 miljoen inwoners. Na een kleine rekensom blijkt dus dat in Nieuw-Zeeland 15,5 mensen per km² wonen en in Nederland 402,4 mensen per km². Daaruit is op te maken dat de bevolkingsdichtheid erg laag is.
70% van de Nieuw-Zeelandse bevolking woont op het Noordereiland. Vooral in het gebied rondom Auckland wonen al meer dan 1 miljoen inwoners.
Geschiedenis en Demografie:
De oorspronkelijke bevolking van Nieuw-Zeeland is de Maori. Deze verschillende stammen, waarschijnlijk afkomstig uit Hawaiki zetten zo’n 1000 jaar geleden voor het eerst voet op Nieuw-Zeeland. De Maori’s ontwikkelden een Maori-cultuur met veel mythes en legendes. Ze noemden het land Aotearoa, dat ‘het land van de lange witte wolk’ betekent.
De eerste westerling, een Nederlander, die ooit voet zette op Nieuw-Zeeland was Abel Tasman. Dit was in het jaar 1642. Tasman werd niet goed ontvangen door de Maori’s en voer terug naar Nederland met het bericht dat op Nieuw-Zeeland geen goede handel te drijven was. Wel gaf hij het land een naam, namelijk ’Statenlandt’. Deze naam werd later gewijzigd in ‘Nieuw-Zeeland’, omdat er zoveel beroemde zeehelden uit de provincie Zeeland in Nederland kwamen.
Aan het einde van de 1769 kwamen de eerste Europese Kolonisten in Nieuw-Zeeland aan onder leiding van Captain James Cook. In tegenstelling van Tasman kon Cook wel goede contacten leggen met de oorspronkelijke bewoners van Nieuw-Zeeland.
Het eerste contact tussen de Maori’s en de kolonisten verliep redelijk rustig en vreedzaam, maar later tastten de westerlingen de Maori-cultuur steeds verder aan. Hedendaags maken de Maori’s nog maar 8% van de Nieuw-Zeelandse bevolking uit. Daarnaast is zo’n 7% van de bevolking van gemengd Maori-Europees bloed. De overige bevolking is immigrant uit Europa (8%) en Zuidoost Azië.
Pas vanaf 1945, na de bevrijding van de Tweede Wereldoorlog werd emigreren naar Nieuw-Zeeland vanuit Nederland aantrekkelijk. Dit werd door de Nederlandse overheid gestimuleerd, omdat het naoorlogse klimaat in Nederland zorgde voor een babyboom en dus explosieve groei van de bevolking in combinatie met het verschrikkelijke huizentekort.
In 1968 waren er bijna 24.000 Nederlanders naar Nieuw-Zeeland geëmigreerd met al gevolg dat ongeveer 100.000 Nieuw-Zeelanders Nederlands bloed hebben.
De talen die gesproken worden in Nieuw-Zeeland zijn Engels en Maori. Dit zijn de officiële talen van Nieuw-Zeeland. Het Engels wordt gesproken met een duidelijk hoorbaar accent.
Het Maori wordt door ongeveer 3% van de bevolking gesproken. De Maori's zelf spreken Engels en Maori. Het aantal Maori's dat nog Maori spreekt wordt steeds minder.
55,6% van de Nieuw-Zeelanders geeft aan christen te zijn. Deze mensen zijn aangesloten bij verschillende kerken. De twee grootste zijn de Anglicaanse Kerk en de Rooms-Katholieke kerk. Wat wel opvallend is is dat het aantal christenen in het algemeen van 70% gelovigen in 1991 gedaald is naar 55,6% in 2006. Dit is een enorme daling.
Onderwijssysteem:
Bijna een zesde deel van de overheidsuitgaven van de Nieuw-Zeelandse overheidsuitgaven uitgegeven aan onderwijs. Daaruit blijkt dat onderwijs erg belangrijk is in Nieuw-Zeeland. Een gevolg op de hoge overheidssteun is dat alle kinderen tussen de vijf en zestien jaar hebben de kans krijgen om naar school te gaan. Deze jaren is de school gratis en verplicht wat er voor zorgt dat vrijwel alle bewoners van Nieuw-Zeeland kunnen lezen en schrijven. Kinderen die vanwege een te grote afstand tot de school niet naar school kunnen, mogen schriftelijk onderwijs volgen.
Op hun vijfde jaar starten de kinderen met school op de ‘Primary School’, die zes jaar duurt. Na deze zes jaar gaan de kinderen twee jaar naar de ‘Intermadiate School’. Deze periode van acht jaar kan vergeleken worden met de basisschool in Nederland. Vanaf dertien jaar gaan de pubers naar de Secondary School. Deze scholen worden ook wel ‘higher schools’of ‘colleges’ genoemd. Na vijf of zes jaar op deze school gezeten te hebben moet de jeugd examen doen op een bepaald niveau, waaruit de hoogte van het te volgen niveau ze vervolgens kunnen volgen op het ‘Tertairy Education’.
Dit hoger onderwijs bestaat uit verschillende niveaus, namelijk:
- Polytechnics: Hoger Beroepsonderwijs
- Colleges of Education: lerarenopleidingen
- Wananga: Op Maori gerichte universiteiten
- Private Training Establishments: Beroepscursussen op hoger niveau
Ook van het Tertairy Education betaald de overheid een groot deel van de kosten.
Klimaat, neerslag en bodemvruchtbaarheid:
Nieuw-Zeeland heeft te maken met een gematigd zeeklimaat. Dat betekent dat het land te maken heeft met vrij warme zomers en zachte winters. Het klimaat is niet overal in het land hetzelfde. Omdat het noorden van het land dichter bij de evenaar ligt dan het zuiden is het op het Noordereiland iets warmer. Tijdens de winterperiode kan de temperatuur op het Zuidereiland zakken tot onder het vriespunt. Op het Noordereiland komt dat nauwelijks voor.
Wat men niet zou verwachten, maar wat wel zo is is het verschil in klimaat tussen de oost- en westkust van het Zuidereiland. Omdat de wind meestal uit het westen komt en er de Nieuw-Zeelandse Alpen op de scheiding tussen het westen en oosten van het eiland bevinden, valt er veel neerslag in het zuidwesten van het Zuidereiland in de vorm van stuwingsregens. Hierbij moet jaarlijks gedacht worden aan zo’n 7000 tot 8000 mm neerslag.
Aan de oostzijde van het Nieuw-Zeelandse Alpen is het veelal veel droger. Dit is ook de reden dat zich aan de oostkant van het Zuidereiland veel wijngaarden bevinden. Gemiddeld valt daar jaarlijks zo’n 650 mm neerslag. In de onderstaande tabel zijn de temperaturen, neerslag en aantal zonuren op verschillende plaatsen in Nieuw-Zeeland weergegeven.
Tabel 1: klimaattabel Nieuw-Zeeland
Politiek:
Oorspronkelijk was Nieuw-Zeeland dus een kolonie van het Verenigd Koninkrijk. Tegenwoordig is het een zelfstandig land en kent men een parlementaire democratie, waarvan de regering zich in Wellington bevindt. Opvallend aan de politiek in dit land is de ongeschreven grondwet. Alles is vastgelegd in gerechtelijke uitspraken en enkele statuten. Al is Nieuw-Zeeland geen kolonie van
het Verenigd Koninkrijk meer, toch erkent het land Koningin Elisabeth als koningin. De koningin heeft echter geen rol meer bij de werkzaamheden van de regering. Dit doet de gouverneur-generaal die iedere vijf jaar opnieuw benoemd wordt.
De Nieuw-Zeelandse politiek wordt gekenmerkt door haar vernieuwingsdrang en groene politieke standpunten. Nieuw-Zeeland was bijvoorbeeld het eerste land dat in 1893 het kiesrecht voor vrouwen introduceerde. Andere voorbeelden waar het land voorloper op was, waren schoolverplichting, pensioenregeling en een ziekenfonds. Bij de groene politieke standpunten kan gedacht worden aan het anti-kernwapenbeleid van het land en atoomproeven.
Economie:
Nieuw-Zeeland is wereldwijde de grootste exporteur van schapen-, lamsvlees en schapenwol. Daarnaast behoort Nieuw-Zeeland tot een van de grootste zuivelexporterende landen. Maar 10% van de beroepsbevolking werkt in de agrarische sector. Toch produceert deze 10% maar liefst 50% van alle exportinkomsten. Wat opvallend is, is dat Nieuw-Zeeland 4,3 melkgevende koeien telt. Dit is meer als het aantal inwoners in het hele land!
Naast bovenstaande producten exporteert Nieuw-Zeeland ook veel vruchten (de beroemde kiwi’s), vis, hout, machineonderdelen en aliminium aan onder andere Australië, China, Japan en de VS.
Door de productie van aluminium stijgt de industrie gestaag. Op het Zuidereiland staat bijvoorbeeld de grootste aluminiumsmelterij van het Zuidelijk halfrond.
Wat ook steeds belangrijker wordt in het land is het toerisme. Het toerisme groeit in Nieuw-Zeeland drie keer zo hard als in de rest van de wereld. Dit komt omdat de welvaart stijgt en omdat Nieuw-Zeeland een betrekkelijk duur land is om naar toe te reizen. Jaarlijks ontvangt Nieuw-Zeeland zo’n 2 miljoen toeristen.
Naast de export en het toerisme wordt 70% van het Bruto Nationaal Product (128.141 Amerikaanse Dollars) behaald uit de dienstverlenende sector. Daaronder vallen bijvoorbeeld computertechnologieën, transport en communicatie.
Dagelijks leven en cultuur:
Omdat het grootste deel van de bevolking uit Verenigd Koninkrijk en Schotland komt, zijn er, naast de Maori cultuur, veel Engelse en Schotse culturen te merken in Nieuw-Zeeland. Sommige mensen zeggen zelfs dat er in Schotland minder doedelzakspelers zijn dan in Nieuw-Zeeland. Deze culturen zijn vooral opvallend terug te zien in steden als Dunedin op het Zuidereiland. Daar worden regelmatig Schotse feesten gehouden en op het menu van veel restaurants staat het Schotse gericht ‘Haggis’.
Ook is de Engelse cultuur opvallend goed terug te zien in Nieuw-Zeeland. Nieuw-Zeelanders geven voor het ontbijt de voorkeur aan echt Engels ontbijt, namelijk: gebakken eieren met bacon, witte bonen in tomatensaus en worstjes. Aan het eind van de middag wordt ook de Engelse ‘high tea’ vaak gebruikt, waar men thee drinkt met sandwiches en gebak.
Net als in de rest van de wereld wordt de eetcultuur in Nieuw-Zeeland veel internationaler. Dit komt hier vooral door immigranten vanuit Azië.
